Hội thảo Trí tuệ nhân tạo – cơ hội, thách thức và khả năng ứng dụng trong phát triển kinh tế số Thủ đô, do Liên hiệp các hội khoa học Kỹ thuật Hà Nội (HUSTA) chủ trì, với sự phối hợp của Hội Tin học Viễn thông Hà Nội (HANICT) đã được tổ chức thành công sáng ngày 30/6/2023 tại Hà Nội
Hội thảo có sự tham dự của TS Nguyễn Quân – nguyên Bộ trưởng bộ KH&CN, chủ tịch hội Tự động hoá Việt Nam, TS Lê Xuân Rao – Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học & Kỹ thuật Hà Nội, ông Đặng Đức Mai – Chủ tịch Hội Tin học Viễn thông Hà Nội và đông đảo các học giả, trí thức công tác tại các tổ chức thuộc Liên hiệp các hội Khoa học Kỹ thuật Hà Nội, các nhà khoa học, các chuyên gia kinh tế, công nghệ đại diện nhiều doanh nghiệp tại Hà Nội tham dự.
Theo TS Nguyễn Xuân Hoài, đến từ Học viện Trí tuệ nhân tạo Việt Nam, AI (tên tiếng Việt là trí tuệ nhân tạo) là ngành khoa học thuộc khoa học máy tính, ra đời năm 1956. Dù có nhiều định nghĩa khác nhau về AI và thay đổi theo thời gian, song đến nay, AI đang được ứng dụng trong mọi ngóc ngách của cuộc sống. Hơn 60 nước và vùng lãnh thổ đã xây dựng chiến lược phát triển AI quốc gia, trong đó có Việt Nam. Hiện nay, có 2 quan niệm về AI là AI tổng quát và AI cụ thể. AI tổng quát là những rô bốt, chương trình AI có lý trí, có nhận thức, có cảm xúc. AI cụ thể chỉ mô phỏng một số hành vi, trí tuệ của con người, được phần lớn các nhà nghiên cứu AI chấp nhận. Hiện AI cụ thể đang thay đổi thế giới, ứng dụng vào mọi khía cạnh lĩnh vực của đời sống con người, với các năng lực cơ bản: nắm bắt thông tin, nhận biết thông tin, hiểu nội dung thông tin.
Trong 8 năm trở lại đây, ngành công nghiệp AI có mức tăng trưởng rất nhanh 30-40% mỗi năm. Đến năm 2030, dự kiến ngành công nghiệp AI sẽ đạt quy mô 2.000 tỉ USD. Trung Quốc đặt tham vọng trở thành cường quốc AI số một thế giới với quy mô 150 tỉ USD vào năm 2030.
Ngày 26/1/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định số 127/QĐ-TTg ban hành hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030, với mục tiêu đưa AI trở thành lĩnh vực công nghệ quan trọng của Việt Nam trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, và đến năm 2030, Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, phát triển các giải pháp và ứng dụng AI trong khu vực ASEAN và trên thế giới.
Hà Nội với vai trò là trung tâm hành chính – chính trị, trung tâm kinh tế lớn của cả nước, cần có nhiều bước đi cụ thể để hiện thực hóa chiến lược trên, trong đó, phải kể đến ứng dụng AI trong phát triển chính quyền số và kinh tế số. Chuyển đổi số hoạt động điều hành ở đây được hiểu là chuyển đổi công tác vận hành từ chính quyền điện tử sang vận hành trên nền tảng số theo mô hình chính quyền số, định hướng phục vụ hiệu quả, công khai, minh bạch, hướng dữ liệu (data driven). Ngoài ra, còn có các hoạt động như thu thập dữ liệu nhanh, chính xác nhất các chỉ tiêu kinh tế xã hội từ cấp xã, phòng trực thuộc huyện, Sở ban ngành; công cụ AI cho thu thập qua Web, Email, Mobile Apps, tích hợp hệ thống theo lĩnh vực, phân cấp hành chính Sở, ban, ngành, huyện, xã, với các chỉ số định sẵn; theo dõi các chỉ số tổng hợp toàn thành phố và các chỉ số đặc thù theo lĩnh vực kinh tế, xã hội, y tế, giáo dục,… dự báo, cảnh báo khi chưa đạt so với kế hoạch đề ra; cung cấp các mô hình AI cho phân tích, dự báo các chỉ tiêu kinh tế, xã hội của thành phố, qua đó hỗ trợ ra quyết định cho lãnh đạo; trợ lý ảo cho người dân và lãnh đạo; giải pháp tổng đài tự động; tự động hóa các dịch vụ hành chính công; …
Tuy nhiên, Hà Nội đang gặp những thách thức không nhỏ như thách thức trong phát triển sản phẩm AI và bài toán nguồn nhân lực, thách thức trong việc triển khai ứng dụng các sản phẩm AI (mức độ số hóa, khả năng thu thập dữ liệu, chất lượng dữ liệu….); thách thức đến từ thị trường (mức độ nhận thức và trưởng thành của thị trường, sự cạnh tranh của các công nghệ AI từ các Big Tech, dung lượng thị trường quá nhỏ); thách thức đến từ cơ chế, chính sách, pháp luật ( sự thiếu hụt hay lạc hậu của cơ chế, quy định, pháp luật cho việc phát triển và ứng dụng AI, trong khi AI được ứng dụng sâu và rộng với tốc độ cao và các công nghệ AI thường xuyên thay đổi…). Khi triển khai các ứng dụng AI, cần lưu ý đến các rủi ro cần kiểm soát như rủi ro về sai hỏng trong các hệ thống AI (độ chính xác, tính cập nhật của mô hình AI, khả năng thay đổi, bảo trì, …); rủi ro về đạo đức AI; rủi ro đến từ người sử dụng AI vào các mục đích xấu, …
Cũng theo chuyên gia Nguyễn Xuân Hoài, Hà Nội cần xây dựng chiến lược AI nhất quán với chiến lược AI quốc gia, có tính đến tất cả các yếu tố liên quan đến phát triển và ứng dụng AI như công nghệ, hạ tầng, con người, thị trường, cơ chế, chính sách, pháp luật, đạo đức, văn hóa, … Có như thế mới tạo chiến lược AI đúng đắn, nhất quán, linh hoạt.
Hội thảo đánh giá cao phần trình bày của chuyên gia Nguyễn Xuân Hoài và hai bài tham luận về các chủ đề tự chủ công nghệ và bảo mật cơ sở dữ liệu quốc gia, ứng dụng AI trợ lý ảo, tổng đài viên ảo bằng nền tảng hội thoại nhân tạo cho từng thị trường ngách để thực hiện các nghiệp vụ thay thế con người, giúp doanh nghiệp tự động hóa các cuộc hội thoại và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Các tham luận cho cái nhìn đa chiều về AI, vừa tổng quát, vừa cụ thể với các ứng dụng đa dạng của AI trong đời sống xã hội, với đóng góp quan trọng nhất là thúc đẩy tăng năng suất lao động và hiệu quả công việc lên một tầm cao .
Tại Hội thảo các khách mời thảo luận sôi nổi về cách tiếp cận và tiềm năng của trí tuệ nhân tạo trong việc phát triển kinh tế số. Hội thảo mở ra một số hướng ứng dụng AI trong nông nghiệp và Trợ lý ảo trong hoạt động chính quyền cấp huyện, đồng thời tạo ra một diễn đàn chia sẻ những kiến thức, ý tưởng và kinh nghiệm, xây dựng một mạng lưới hợp tác, tập hợp những ý tưởng sáng tạo và giải pháp tiên tiến để phát triển kinh tế số Thủ đô Hà Nội.
Nguyet Anh MICVIET